نقش والدین در تربیت سالم فرزندان
گندم از گندم بروید جو ز جو ، بدون شک پدر و مادر هر فرد تاثیر گذارترین افراد در تربیت او محسوب می شوند.
در
ادبیات دینی و ملی ما افراد بسیاری می توانند در تربیت نقش داشته باشند
.دوستان ، بستگان، معلمان، پدر و مادر مهمترین و شاخص ترین این افراد
هستند.
در
بین تمام گروه ها و افراد این پدران و مادران هستند که اصلی ترین آموزشها و
تربیت ها را بر عهده دارند.انسانها قبل از تولد از پدر و مادر تاثیر می
پذیرند و به محض تولد در دامان مادر ارتزاق می کنند و سایه دست پدر را بر
سر خویش احساس می کنند.
حال
اگر این دامان پاک نباشد و آن دست پر مهر نباشد چه تاثیری بر روح و روان
آدمی خواهد داشت.افراد بسیاری را دیده ام که در خانواده های پاک سرشت بزرگ
شده اند اما نتیجه معکوس بوده است .پسر نوح با بدان بنشست ، خاندان نبوتش
گم شد.
اینان
را چه شده است که اینگونه راه را گم کردند و سر از نا کجا آباد در آورده
اند؛ می توان ریشه ها را دنبال کرد تا به نتیجه دلخواه رسید.
مسلماً
تاثیر گذاری والدین در تربیت فرزندان قابل انکار نیست. پدر و مادر اولین
معلم کودک هستند. هر فرزندی با سرشتی پاک به دنیا می آید ، و این والدین
هستند که تاثیر گذاری بسیار بالایی دارند و می توانند آن فرد را به سمت
صلاح و خیر هدایت کنند و یا موجب گمراهی و ضلالت آینده او شوند.
*ویژگی های والدین سالم از دیدگاه آیات و روایات چیست؟
طبیعتا
بعد از ازدواج قرار است دختران و پسران نقش مادری و پدری را بر عهده
بگیرند و وظیفه بسیار مهم و عظیم انسان سازی و تربیت انسانی را انجام دهند و
ناچاراً با کودک خود ارتباط برقرار کنند.بنابراین ابتدا باید چه کاری
انجام دهند و چه صفاتی در خود ایجاد کنند تا بتوانند آن ارتباط سالم را
برقرار کنند؟ زمانی که خودمان از بعضی جهات ضعف داریم ، آیا می توانیم بدون
رفع آن مشکلات با فرزندان خود ارتباط برقرار کنیم؟
تا
ما نتوانیم ظرفیت های لازم را در خود ایجاد کنیم ، نمی توانیم با فرزندان
خود رابطه خوبی برقرار نماییم. مثلاً آیا والدینی که خود خشن و عصبی هستند،
می توانند مهربانی را به فرزندان خود یاد بدهند و با آن ها ارتباط خوبی بر
قرار کنند؟
پس
باید ابتدا پدر و مادر بر روی مسائل اخلاقی مداقه کرده ، خود را اصلاح
کنند و صفات مثبت را در خود پرورش دهند تا بتوانند با کودک خود ارتباط خوبی
برقرار کنند.
*ویژگیهای والدین سالم
الف) صفت کریم بودن
تغافل داشتن: تغافل به معنی چشم پوشی کردن و خود را به غفلت زدن و ندیدن است.
گاهی
در زندگی در ارتباط با خانواده باید خود را به تغافل زد.البته در مورد
فرزند از همه مهم تر است. چون فرزند ، کوچک و کم طاقت است و مشکلات و
خطاهای زیادی دارد و باید تغافل بیشتری در مورد او به خرج داد.
1-پیامبر میفرمایند:کسی که تغافل کند ، باعث می شود دیگران او را با وقار تلقی کنند.
2-در روایتی حضرت علی(ع) می فرمایند: در امور دیگران آن قدر ریزبین و سخت گیر نباشید و عظمت خود را با تغافل حفظ کنید!
نباید
همه جا مو را از ماست کشید ، مخصوصا در خانه. سعی کنید در خانهخیلی سخت
گیری نکنید.در مورد کودک تا جایی که می توانید به اندازه توان او توقع
داشته باشید ، بنابراین سعی کنید تغافل داشته باشید و با آن احترام خود را
حفظ کنید تا فرزند اهل نق زدن نشود و جلوی شما نایستد.
3-حضرت
علی به این مطلب اشاره دارند که عدم تغافل موجب به هم ریختن سلامت روان می
شود، لذا می فرمایند: کسی که تغافل نکند( و در خیلی از امور چشم پوشی نکند
) عیشش کدر و زندگی اش خراب می شود.
کسانی
که نسبت به همه چیزسخت گیرند، حساس و زود رنج هستند، در روان شناسی می
گویند دچار اختلال شخصیت وسواسی می شوند. چنین افرادی قبل از این که دیگران
را رنج دهند، خودشان را رنج می دهند.اما تسامح و تساهل ، سلامت و آرامش
روان را به همراه دارد.
پاسخ
بدی را با نیکی بدهید! : خیلی اوقات ما انتقام جو و کینه توز هستیم. آیا
همیشه از تنبیه برای تربیت کودک استفاده می کنیم؟!و یا گاهی برای خنک شدن
دلمان!
رفتار
عادلانه داشته باشید: رعایت رفتار عادلانه و دوری از تبعیض نیز یکی از
ویژگی های فرد کریم است. کسانی که چند فرزند دارند باید سعی کنند در
رفتارهایشان با عدالت رفتار کنند و بیش از حد از فرزندی حمایت نکنند و در
دعوا ها همیشه حق را به یکی ندهند.
ب) داشتن حس صمیمیت
فقط
دوست داشتن فرزندان کافی نیست بلکه دوست داشتن را نسبت به آن ها ابراز
کنیم و به زبان بیاوریم و در رفتارمان هم نشان دهیم. به این ابراز کردن می
گویند مودت.
خیلی
از پدر و مادر ها نمی دانند چگونه به فرزندشان محبت کنند و آن علاقه ای که
دارند نشان دهند. مثلا وقتی فرزندان بزرگ می شوند دیگر پدر و مادر خجالت
می کشند آن ها را ببوسند و در آغوش بگیرند. در حالی که باید همیشه ابراز
دوستی را داشته باشند.
4-در روایتی از امیرالمومنین است که با ابراز دوستی ، محبت پایدار و استوار می شود.
*تکنیکهای محبت و مودت
یاری
و همدلی: باید با فرزندانمان همدلی کنیم. زمانی که مشکلی دارد ، با در
کنار او بودن و دلداری دادن می توانیم احساس کمک رسانی و همدردی را به او
بفهمانیم و به هنگام نیاز او را تنها نگذاریم. وقتی می خواهد کاردستی بسازد
یا هر چیزی درست کند و کمک می خواهد ما باید در کنارش باشیم.
در
صمیمیت نسبت به فرزندمان معتدل و پایدار باشیم. حتی اگر خسته هستیم، حال و
حوصله او را داشته باشیم و اگر دچار مشکل شده و ناراحتی دارد به او کمک
کنیم و در کنارش باشیم تا احساس کند دوستش داریم.
5-خوش رویی: نباید برخورد عبوسانه داشته باشیم. امام صادق می فرمایند: خوش رویی ریسمان مهر و محبت است.
6-عدم
عیب جویی : حضرت علی می فرمایند: کسی که به دنبال عیب دیگران باشد، خداوند
محبت و مودت قلب ها را بر او حرام می کند. اگر دائم گیر بدهیم و عیب جویی
کنیم صمیمیت کم می شود.
قاطعیت: قاطعیت با خشونت فرق می کند. در قاطعیت نیازی به داد زدن و عصبانی شدن نیست. فقط باید محکم سر موضع منطقی خود قاطع باشیم .